Tez yolundan Selamun Aleyküm :))

Merhabalar,

Videoda da belirttiğim gibi, sosyal bilimlerde bir tez öğrencisi olarak yeni başlayanlar için ne gibi yollardan geçeceklerini ve bu yolları kolayca atlatmak için neler yapabileceklerini anlatacağım bu yazıda..

Bu yazıyı yazmak istedim çünkü süreçte zorlandığım pek çok şey oldu deneyimsizlik sebebiyle, o yüzden yeni başlayanların kaygılarını azaltmayı bir görev olarak üstlendim kendime. Herkes öyle midir bilmem ama nelerle karşılaşacağımı önceden bilmek, bunların üstesinden gelmek için çözümler görmek beni çok rahatlatır. Umarım bu yazıda okuyanlar için faydalı olur.

Ben kendi sürecimde yapılabilecek tüm yanlışları yaptım o yüzden karşılaşılabilecek tüm hatalara da hakimim =)) Şimdi sırayla ben ettim siz etmeyin listesi sunacağım.

     1)      Konu belirlemek.

Açıkçası sorun yaşamadığım tek yer buydu. Uzun süredir (üni 2.sınıftan beri) aklımda olan bir konu üzerinde ilerledim ben. Ama bunu hiç bi zaman stratejik bir şekilde yapmadım. En çok sevdiğim, ilgi duyduğum şeye karar verdim. Bunu yaparken her şeyi denedim aslında.  Okul öncesi, psikoloji, moleküler biyoloji bile ilgi alanımdı. Hepsini gördüm, denedim ve eleyerek ilerledim. Stajlar yaptım, seminerlere gittim, ders aldım , kitaplar okudum ve hangisiyle uzun süre ilerlersem sıkılırım diye düşündüysem onları eledim azalttım ve hedef noktasına ulaştım.

 2)      Taslak oluşturmak

İnanılır gibi değil ama bu konuda da aşırı zorlanmadım. Konunun literatür taramasını yaparken zaten daraltma ihtiyacı duyuyorsunuz. Mesela ilgi alanınız diyelim ki fen bilgisi eğitimi. Makale araştırmasında fen bilgisi eğitimi yazdığınızda, müfredat, uygulama, öğretmen görüş ve algıları, öğrenci görüşler/kavram yanılgıları gibi pek çok başka başlıklarla karşılaşıcaksınız doğal olarak. Ve hüzünlü bir haber vereyim ki onların çoğunu da okuyacaksınız. Okuduktan sonra ( ömrünüzden uzun bir vakit gittikten sonra) ya kaydedip o konuyla yolunuza devam edeceksiniz ya da yeni araştırmalar yapmak (ömrünüzden bi ömür daha tüketmek) için tekrar bilgisayar başına. Konunuzu iyice daralttıktan sonra taslağınızı oluşturabilirsiniz. Örneğin fen bilgisi eğitiminde kalıtım konusu ile ilgili öğrencilerin kavram yanılgıları olarak belirlediyseniz, araştırmanıza ortaokul öğrencileri kavram yanılgıları, kalıtım konusu eğitimi, öğretmenlerin kalıtım konusundaki öğretme yöntemleri gibi daha özelleştirerek araştırabilir, alt başlıklarınızı oluşturabilirsiniz.

     3)    Kaynak araştırması

Önemli ve zamanının çoğunu alan kısımlardan biri de kaynak araştırmak. Yaptığım denemeler sonucunda anladım ki elinizde ciddi bir kaynak var ise konuyla ilgili, onun referanslarından yola çıkarak ilerlemek oldukça kolaylaştırıcı. Okuduğunuz makalelerden birini çok iyi ve yararlı bulduysanız, okurken verdiği referanslara bakmanız faydalı olacaktır.

    4)      Kaynakların sınıflandırılması

Kaynakları bulduktan sonra ben farklı klasörde gruplamıştım. Aynı örnekten yola çıkarsak kavram yanılgıları bir klasörde, öğretmen görüşleri bir başka klasörde toplanabilir. Böylelikle literatürünüzü yazarken makaleyi bulmanız kolaylaşır. Bir diğer yol  da makaleyi yazarların soyismi ve tarihi ile kaydetmek. Zamanla yazarların soyisimlerine hakim oluyorsunuz, bu yüzden benim için kolaylaştırıcı oldu bu yöntem. Örneğin,  Solmaz, 2009 diye kaydedebilirsiniz.

5)     Yazım aşaması

Taslağı oluşturdunuz, kaynaklarınızı topladınız derlediniz ve geldi yazma vakti. Zaten kaynağınızı buldukça yazma süreci de başlamış demektir, çok da birbirinden ayrı süreçler değiller. Önce yazmak için açtığınız word dosyasını üniversitenizin tez rehberine (thesis guideline) uygun şekilde dizayn edin. Muhtemelen bulunduğunuz enstitünün web sayfasındadır, okuyup uygulayın. Sonra bir içerik sayfası yapın. Evet sürekli değişecek ama önünüzde bir taslak olarak kalacaktır.

 Yazarken en önemli tavsiyem, makaleyi okurken pdf üzerinde altını çizin ve yanına not alın önemli gördüyseniz. Eğer o anda tez belgenize yazıyorsanız da hemen referans kısmına ekleyin. Tez içinde zaten Solmaz(2009) diye belirttiğiniz ve referansa da eklediğiniz için o artık sapasağlam bir şekilde teziniz içinde yer alacaktır.

 O günlük yazı işini bitirdiyseniz ya da danışmanıza gönderecekseniz belgeyi günün tarihiyle kaydedin. Yani tabi bu danışmanınızla olan ilişkinize de bağlı ama kronolojik olarak görmek adına biz faydalı bulduk. 

Belgenizi kaydetmenizin ardından yarın için bir yapılacaklar (to do list) hazırlayın, işe gidenler genelde günün yoğunluğuyla nerede kaldıklarını ve ne yapacaklarını unuturlar o yüzden to do list kurtarıcıdır :) . Bir de makaleyi okudunuz diyelim, literatürde değilde metot kısmında bir şeyi beğendiniz, hemen yine kaynağı belirtip kısaca nasıl işe yarayacağını bir deftere kaydedin, lazım olur

Bunun haricinde ben bir de referanslarımı somut olarak görmek adına kağıda da geçirmiştim. Yine gruplara ayırarak hangi konudan ne kadar makalem var ve ne kadarını okudum görebilmek adına iyi oldu. Okuyup, teze eklediğim makaleleri tikledim ve daha ne kadar makalem kaldığını da görebiliyor oldum böylelikle.

Son önerim de yine danışmanınıza bağlı olarak değişir ama bölümler arasında gidiş geliş yapın. Yani biraz literatür yazın eğer çok daraldıysanız biraz metoda dönün.

  6)    Etik Kurullar- Belgeler Başvurular

Belge işiyle hiç hoşlanmadığım için hep en son ana bıraktım ben. Ama hiç de öyle korkulu şeyler değilmiş. Enstitünüzün sayfasında etik kurul ile ilgili doldurmanız gereken belgeler zaten var. Onları çalışmanızın metot kısmına kadar olan yeri anlatarak dolduruyorsunuz. Danışmanınız onay verince çıktısını alıp enstitüye bırakıyorsunuz. Ve onay mailini dört gözle bekliyorsunuz :)

     7)   Jüri Üyeleri

Sizin ya da danışmanınızın belirlediği jüri üyelerine abstract- intro- lit- metot ve referanslardan oluşan belgenizi gönderiyor ve sunumunuza davet ediyorsunuz. Aynı zamanda hard copy halinde belgenizi ellerine de ulaştırıyorsunuz.

Ben şimdilik bu aşamaya geldim, sunumu yaptıktan sonrayı ve uygulama hallerini de buradan yazarım :) Herkese bol akademili kolaylıklı günler diliyorum!